Historia Hufca

hm. Anna Buksa

Początki harcerstwa w Żorach

Pierwsze wzmianki o działalności harcerskiej na terenie miasta Żory odnaleźć można w zeszytach historycznych sporządzanych przez jedną z komisji żorskiego hufca. Mianowicie, jako początek harcerstwa na terenie miasta podają one rok 1924, w którym to założono Drużynę Harcerską im. Tadeusza Kościuszki. Wzmianki potwierdzające tę datę można odnaleźć również w jednodniówce Na Posterunku, która wydana została w 1939 roku przez Hufiec Ziemi Rybnickiej, a także czasopismo Harcerz, nr 23 z 1927 roku. Kolejnym z zalążków działalności harcerskiej w Żorach był zastęp wodny I Drużyny Harcerskiej im. Karola Miarki przy miejscowym gimnazjum, który powstawał w latach 1931/1932. Rok później za sprawą Władysława Morgały zaczęto organizować ruch wodny w Żorach, który z czasem stał się prężnie działającą na terenie miasta drużyną harcerską. W kolejnych latach powstają i rozwijają się kolejne drużyny. Komendant Chorągwi Śląskiej docenia prężną działalność harcerzy na terenie Żor i rozkazem L.9 z dnia 28 września 1933 roku powołuje Hufiec Żory, którego pierwszym komendantem zostaje druh harcmistrz Władysław Drobny. Przez kolejne lata działalności powstawały liczne gromady zuchowe, drużyny harcerskie, a także Koła Przyjaciół Harcerstwa, które przyczyniły się do rozwoju ruchu harcerskiego w mieście

Hufiec Żory na przestrzeni lat

W czasie II wojny światowej harcerze żorscy czynnie brali udział w działaniach mających na celu walkę z okupantem, brali udział w wielu akcjach zbrojnych i propagandowych. Kluczową datą dla mieszkańców miasta stał się dzień 24 marca 1945 roku, kiedy to „po siedmiotygodniowym oblężeniu, w wyniku zmasowanego natarcia Armii Radzieckiej, ostatecznie złamany został opór okupanta i Żory zostały wyzwolone”. Już od 1 maja 1945 roku harcerze, co prawda bez mundurów, a jedynie z opaskami z napisem ZHP, brali udział we wszystkich świętach i obchodach na terenie miasta. Byli oni pierwszą zorganizowana grupą w mieście, która po wojnie zrzeszała młodzież. Niestety, aż do końca roku 1949 nie tworzono nowych jednostek z racji braku przeszkolonych instruktorów. W latach 1950 – 1956 hufiec Żory został rozwiązany, a na terenie żorskim istniała jedynie Organizacja Harcerska działająca w ramach Związku Młodzieży Polskiej. Po zmianie struktur organizacyjnych hufiec żorski nie został reaktywowany i aż do roku 1973 drużyny żorskie wchodziły w skład Hufca Ziemi Rybnickiej. Od momentu, kiedy na nowo powołano Hufiec Żory działa on nieprzerwanie do dnia dzisiejszego.

Kolejną bardzo znaczącą zmianę dla hufca przyniósł dopiero rok 2003 kiedy to za sprawą ówczesnej druhny komendant – podharcmistrz Anny Głowackiej – przeprowadzono Kampanię Bohater, która miała na celu zdobycie patrona dla Żorskiego Hufca. Kampania została przeprowadzona od stycznia do września 2003 roku i już 25 września tego samego roku na mocy rozkazu L.13/2003 komendanta Chorągwi Śląskiej hufiec Żory otrzymał imię harcmistrza Władysława Drobnego – nauczyciela i pedagog, a przede wszystkim pierwszego komendanta hufca harcerskiego w Żorach. Od roku 2003 włącznie funkcję komendantów Hufca ZHP Żory im. hm. Władysława Drobnego pełnili kolejno: podharcmistrz Anna Głowacka (do roku 2003), harcmistrz Wanda Biegesz (2003-2007), podharcmistrz Grzegorz Grabiec (2007-2011). W roku 2011 funkcję komendanta hufca objął phm. Mateusz Buksa. Pomimo tego, że sytuacja nie była najlepsza – harcerzy w hufcu było coraz mniej – rozpoczęto prace rozwojowe. Za kadencji druha Mateusza sfinansowano nowy Sztandar Hufca ZHP Żory oraz rozpoczęto bardzo efektywną współpracę z władzami Gminy Miejskiej Żory. W 2015 roku funkcję komendantki przejęła phm. Aleksandra Radomska, która kierowała hufcem do zjazdu nadzwyczajnego w 2017 roku, kiedy to funkcję komendantki przejęła ponownie hm. Anna Nowacka (dawniej Głowacka).

W 2019 roku Zjazd Zwykły Hufca na funkcję komendantki wybrał hm. Annę Buksę, która pełni tę funkcję do dnia dzisiejszego.

Gdzie można znaleźć informacje o hufcu:


T. Szarowicz, Początki harcerstwa w Żorach, w: ZHP Komenda Hufca Żory; Komisja Historyczna: Notatki historyczne Zeszyt 1, (maszynopis), Żory 1986.

Piontek A., Koper J., 90. Harcerska Drużyna Wodna im. Władysława Morgały w Żorach. Zarys historii, Żory 1996.

R. Nowak, Ojciec Żorskiego Harcerstwa Druh dr hm. Władysław Drobny, w: Nasz mały patriotyzm. Sylwetki wybranych żorskich bohaterów, Żory 2009.

Szarowicz T., Harcerstwo Żorskie w latach 1945-1949, w: ZHP Komenda Hufca Żory; Komisja Historyczna: Notatki historyczne Zeszyt 1, (maszynopis), Żory 1986, s. 3.

M. Uherek, Rozwój działalności harcerskiej w środowisku żorskim w latach1956-1983.