Czuwaj!
Dziś mija równo 88 lat od kiedy powołany rozkazem Komendanta Śląskiej Chorągwi Harcerzy powstał Hufiec Harcerzy w Żorach. Niedługo później, bo 22.11.1933 roku została mianowana Komenda Hufca w składzie:
- Władysław Drobny – hufcowy,
- Paweł Pawlas – przyboczny, sekretarz i skarbnik,
- Jan Kret – referent zuchowy i kronikarz,
- Władysław Morgała – referent żeglarski,
- Stanisław Sękowski – referent W. F. i P. W (Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Obronnego).
Druh hm. Władysław Drobny pełnił swą funkcję aż do pamiętnego majowego Zlotu Hufca w 1938 roku. Takie słowa kieruje on do harcerzy w zlotowej jednodniówce:
NASZA PRACA
Ruch harcerski zapuścił w Żorach swoje korzenie przed siedmiu przeszło laty. Z jednej drużyny powstało z biegiem czasu dwadzieścia jednostek organizacyjnych: jedenaście drużyn harcerskich i gromad zuchowych. Dużo trzeba było poświęcić wysiłków, pracy, samozaparcia momentów radosnych i wzniosłych, a czasem smutnych i gorzkich, żeby dojść do dzisiejszego stanu organizacyjnego. Doprowadziła do niego wytrwała i systematyczna, często uparta praca nie jednego człowieka, lecz całego zespołu osób, organizacji, szkół poszczególnych, społeczeństwa.
Jednodniówka przedstawia gotowy plon: zorganizowane gromady zuchowe i drużyny harcerskie. Trzeba jednak pamiętać o tym, że każdą z nich powołało do życia ukochanie idei harcerskiej, każda z nich mogła się utrzymać i rozwijać dzięki ofiarności drużynowego, bezinteresownemu poświęceniu się wodza gromady zuchowej, poparciu społeczeństwa. Jest zatem „Nasza Praca” ŚWIADECTWEM WYSIŁKU SPOŁECZNEGO W DZIEDZINIE WYCHOWANIA MŁODZIEŻY.
Ma ona również spełnić CEL PROPAGANDOWY. Pragnęlibyśmy, ażeby się Jednodniówka dostała nie tylko do młodzieży harcerskiej i szkolnej, lecz również, żeby ją przejrzało i starsze społeczeństwo: nasi przyjaciele oraz ci, którzy się naszym ruchem dotychczas nie zainteresowali. Pragniemy, ażeby się społeczeństwo zapoznało choćby w tej formie z naszymi usiłowaniami i osiągnięciami, żeby się jeszcze więcej do nas zbliżyło i darzyło nas swoim zaufaniem i poparciem.
W wydawnictwie tym są wymienieni wszyscy członkowie gromad i drużyn — ci ostatni z zaznaczeniem roku urodzenia i datą wstąpienia do Z. H. P., może być dla nich jednodniówka DOKUMENTEM ICH SŁUŻBY HARCERSKIEJ. Na łamach „Naszej Pracy” wypowiada się brać harcerska w słowach prostych, bezpretensjonalnych, często chropawych. Niejeden z harcerzy to samo przeżywał, brał udział w tych samych obozach, będą więc dla niego te wspomnienia miłą i żywą PAMIĄTKĄ, źródłem, z którego będzie można czerpać zachętę do dalszego wysiłku i do utrwalania i pogłębiania idei harcerskiej przede wszystkim w samym sobie oraz najbliższym otoczeniu. Jeśli wolno pisać o sobie, to „Nasza Praca” – tak się już przypadkiem złożyło – ma OBRACHUNKIEM z mej siedmioletniej (z czego pięć lat na stanowisku hufcowego) pracy harcerskiej na terenie Żor i okolicy oraz pożegnaniem się z tym terenem. Niech mi zatem będzie wolno złożyć SŁOWA SERDECZNEJ PODZIĘKI wszystkim ZA świadczoną mi w czasie mej pracy POMOC, a w szczególności Zarządowi Koła Przyjaciół Harcerzy, Dyrekcji Gimnazjum, Zarządowi Koła Rodzicielskiego, Zarządowi Ligi Morskiej i Kolonialnej, Zarządowi Obwodu Rybnickiego. WASZEJ PRACY najbliżsi moi współpracownicy: Członkowie Komendy Hufca, Drużynowi i Wodzowie gromad NIGDY NIE ZAPOMNĘ. Wiernymi byliście dla służby druhami, dlatego WE WDZIĘCZNEJ ZACHOWAM WAS PAMIĘCI. Żegnam was gorącym życzeniem: UTRWALCIE I POGŁĘBCIE WSPÓLNIE W RADOSNYM TRUDZIE ZDOBYTY DOROBEK!
Dr WŁADYSŁAW DROBNY, HM.
Hufcowy żorski
Tymi słowami druh komendant żegnał się z Żorami. Kto by pomyślał, że już nigdy tu nie wróci? Zachęcamy do przeczytania życiorysu tego wspaniałego pisarza, społecznika i założyciela naszego Hufca:
TUTAJ
Dalej w jednodniówce tej możemy znaleźć rozdział “Z Kroniki Hufca Żorskiego”, którego fragment również zacytuję:
Historia Hufca Żorskiego znajduje swoje odbicie w kronikach poszczególnych drużyn, we wspomnieniach poszczególnych druhów, w rozwoju ruchu zuchowego. Dlatego też wystarczy podać kilka dat i przypomnieć kilka ważniejszych zdarzeń z życia Hufca. (…) W składzie Komendy Hufca zachodziły zmiany: 29 września 1935 R. L. 8, 17 września 1936 R. L. 1, 31 stycznia 1938 R. L. 5. W tym okresie pracują na różnych stanowiskach w Komendzie Hufca, prócz wyżej wymienionych, następujący druhowie: Brożek Stefan, Cipcer Franciszek, Chłódek Emil, Jarzyna Paweł, Kałuża Stanisław, Kita Władysław, dr Łytkowski Stefan, ks. Mazurek Henryk, Nieszporek Alojzy, Pampuch Marian, Płonka Jan, Tomoszek Tadeusz, Zieliński Feliks. Ważnymi etapami w życiu Hufca były obozy. W r. 1934 zorganizowaliśmy w Porzeczu kurs dla zastępowych oraz kurs wioślarski. Komendantem całości był Hufcowy. Komendantem kursu dla zastępowych był dh Jan Kret, a wioślarskiego dh Władysław Morgała. Kurs wioślarski miał zasiąg na cały Śląsk. Był to pierwszy i — jak mi wiadomo — jedyny dotąd kurs wioślarski Chorągwi Śląskiej. W r. 1935 braliśmy udział w Zlocie Jubileuszowym w Spale.
Drużynowym drużyny zlotowej był dh Otfryd Urbanek. W r. 1936 obozowaliśmy pod Lublińcem. Drużynowym był Emil Durczok. W r. 1937 rozbiliśmy namioty nad Wigrami.
Prócz kursu dla zastępowych w Porzeczu zorganizowała K. H. dwa kursy: jeden prowadził druh W. Morgała, drugi w r. 1937 dh Jan Płonka. Hufiec nasz brał udział w wielkich manifestacjach narodowych w 15. rocznicę powstań śląskich, defilując przed Marsz. Rydzem-Śmigłym. 30 maja 1937 r. wzięliśmy udział w Pielgrzymce do Piekar. W I zawodach sportowych Chorągwi w r. 1936 na 23 hufce zajęliśmy 11 miejsce, zdobywając I miejsce (mistrzostwo) w koszykówce, IV w siatkówce, III w skoku wzwyż itd. W następnym roku zajęliśmy w zawodach siódme miejsce. Praca hufca miała na celu zakładanie nowych drużyn i gromad, szkolenie drużynowych i wodzów, przeprowadzanie wizytacji, instruowanie drużyn, dbałość o poziom ideowy podległych sobie jednostek.
Zebrania Komendy odbywały się najczęściej w mieszkaniu hufcowego lub w szkole. Od dwóch lat korzysta Hufiec z lokalu świetlicy, w której rozwija swoją pracę. Mieści się tu biblioteka Hufca (około 200 książek) i czytelnia (wszystkie pisma harcerskie), tu się odbywają zebrania i odprawy. Największą trudnością w pracy był brak odpowiednich ludzi, lub też przenoszenie dość częste nauczycieli, co się niejednokrotnie bardzo ujemnie na pracy odbijało. Trzeba stwierdzić, że obecnie jest znacznie lepiej, lecz jeszcze daleko do zaspokojenia najkonieczniejszych potrzeb. Miejmy nadzieję, że w drugim pięcioleciu Hufca i to się zmieni na lepsze.
Autorzy:
Jan Kret, phm.,
Alojzy Nieszporek, phm. — namiestnik
Jak widać harcerstwo w Żorach rozwijało się niezwykle prężnie. Okres jego przedwojennej sześcioletniej pracy możemy dziś uznać za jeden z najlepszych okresów w historii Hufca. Natomiast kolejny rozkwit działalności harcerskiej w naszym mieście przeżywamy właśnie dzisiaj! Hufiec Żory zrzesza 13 jednostek w 3 szczepach, w tym gromady zuchowe, drużyny harcerskie, drużyny wodne, drużyny starszo-harcerskie i jedną wędrowniczą. Ponadto działają: m.in. Zespół Kwatermistrzowski, Komisja Stopni Instruktorskich, Komisja Historyczna, czy też Harcerska Akcja Krwiodawstwa. Wszystko to dzięki wspólnemu wysiłkowi harcerzy i instruktorów.
Życzymy więc Hufcowi Żory kolejnych 88 lat trwania w ofiarnej pracy na rzecz wychowania młodzieży w duchu harcerstwa!
CZUWAJ!